De kracht van… democratische bewustwording
Beeld: Stichting Terra Nova, fotograaf: Jokko Voogt
VSBfonds vindt het belangrijk dat jonge mensen zich bewust zijn van hun rechten en plichten in onze democratische samenleving. Hoe zorg je voor politiek bewustzijn, maatschappelijke verbondenheid en sociale betrokkenheid van jongeren? Zodat er telkens weer een nieuwe, betrokken generatie opstaat om in de (lokale) politiek en samenleving te participeren? Drie voorbeelden van projecten op dit gebied die VSBfonds van harte ondersteunt.
Issue Killers (Amsterdam, Noord-Holland)
Een initiatief van Stichting Kantel Club waarin jongeren actief aan de slag gaan tijdens een 12-weken durend traineeship. Binnen het programma pakken ze telkens één dag per week een maatschappelijk probleem bij de kop. Ze ontwikkelen er samen een publieke campagne over of ze worden onderdeel van al eerder door Issue Killers opgezette campagnes. Het programma bestaat onder meer uit campagneworkshops, het trainen van professionele skills en meet-ups met inspirerende gastsprekers. Gaandeweg leren de deelnemende jongeren grote problemen van hun generatie te vertalen naar een professionele campagne die een flink bereik én impact heeft. Niet in de laatste plaats omdat ze tijdens het programma worden begeleid door consultants van TheRockGroup en KIT Royal Tropical Institute en professionals van reclamebureaus als Wefilm Creative Agency en Multitude Creative Agency for Changemakers. De deelnemende jongeren leren dat hun stem ertoe doet en dat ze die ook kunnen én mogen laten klinken. Dat stimuleert hun democratisch besef, hun maatschappelijke betrokkenheid en het doorbreken van bubbels. De thema’s die worden behandeld zijn net zo divers als de Issue Killers, kijk maar naar al hun campagnes. Daarmee wisten ze inmiddels Europarlementariërs, bedrijven en maatschappelijke organisaties tot nieuwe inzichten te laten komen. Ook aandacht in de (sociale) media is er volop. Denk aan de Volkskrant, NRC, Nieuwsuur, BNR, Trouw, Linda, Opzij, Radio 523, NPO Radio 1, Jan, Parool, Nederlands Dagblad, Adformatie, Cosmopolitan en Marie Claire.
Tienskip (Leeuwarden, Friesland)
Tienskip is een stichting die de kloof tussen jongeren en (lokale) politiek wil verminderen. De belangrijkste pijlers hiervoor zijn verbreding van de betekenis van democratie, jonge mensen laten ervaren wat democratie betekent en wat hun eigen rol daarin is. Zo wordt een bijdrage geleverd aan de democratie van morgen. Dat alles leer je volgens Tienskip niet uit schoolboeken, maar moet je in de praktijk ervaren. Vandaar dat gekozen is voor een methode met interactieve programmadagen. Tijdens deze Tienskipdagen gaan jonge mensen samen democratische uitdagingen aan. Ze kijken welke problemen en vraagstukken ze in hun eigen leefomgeving zien en gaan in brainstorms op zoek naar concrete oplossingen. Daarna pitchen zij hun plannen aan de ook aanwezige belangenorganisaties en stakeholders. Tienskip begon in Friesland en bereikt inmiddels met 120 vrijwilligers al zo’n 5000 jongeren per jaar, in steeds meer verschillende regio’s in Nederland. Jongeren kunnen zich op verschillende manieren aansluiten bij deze bijzondere organisatie voor jongeren, door jongeren. Bijvoorbeeld als deelnemer, maar ook als vrijwillig begeleider of als lid van het innovatieteam, dat zich richt op de groei en toekomst van de organisatie.
Terra Nova (Utrecht, Utrecht)
Hoe maak je grote maatschappelijke vraagstukken klein en tastbaar, zodat iedereen mee kan praten? Stichting Terra Nova doet dat met het dialoogspel Minimaatschappij. Ontworpen met en voor kinderen, jongeren en mensen uit de onderwijspraktijk. Inmiddels wordt het spel door zo’n 900 scholen gebruikt, van primair tot wetenschappelijk onderwijs. Daarnaast verkennen kinderen in de trajecten Buurtontwerpers en Schoolontwerpers wat ze belangrijk vinden voor hun ideale samenleving. Daarna vertalen ze dit tijdens ontwerplessen naar ideeën voor hun eigen buurt of school. Ook overheden, bibliotheken en andere organisaties buiten het onderwijs kiezen steeds vaker voor de bijzondere methode. De ideeën van de jonge deelnemers zijn inspirerend, veelzeggend en belangrijk: van een spel om over racisme te leren tot het veiliger maken van een speelveldje. En van het recyclen van papieren tassen tot een groentekas op school, waar kinderen en ouderen samen kunnen werken. Als afsluiter presenteren de gedreven deelnemers hun ontwerpen aan de gemeente, ouders, jongerenwerk en andere organisaties en personen die zich inzetten voor hun wijk. Een prachtig moment waarop zij ontdekken wat jonge, betrokken burgers kunnen betekenen. Stichting Terra Nova draagt hiermee bij aan een samenleving waarin iedereen, ongeacht achtergrond en afkomst, de status quo kritisch mag bevragen en alternatieven kan bedenken én waarmaken. De organisatie doet dat in samenwerking met onder andere IMC Weekendschool en Petje af, in met name krachtwijken.
|
Interessant om ook te volgen is de nog jonge initiatiefnemer van Terra Nova, Lisa Hu. Sinds 2016 geeft zij interactieve lezingen en presentaties over hoe we kunnen zorgen dat iedereen mee kan praten, hoe je inclusiever kan ontwerpen en hoe je onderwijs, democratisch burgerschap en participatie van jonge burgers kunt samenbrengen. Een voorbeeld hiervan is de TED-talk hieronder, waarin zij onderzoekt wat we eigenlijk als 'normaal' beschouwen. Lisa onderzocht ook hoe kinderen hun rol zien binnen de school als een minisamenleving en in hoeverre hun stem ertoe doet. Uit hun verhalen blijkt dat niet elk kind dezelfde kansen heeft om te oefenen met democratisch burgerschap. Bekijk de TED-talk van Lisa Hu hier. |