Samenwerking gemeenten en bewonersinitiatieven essentieel voor aanpak maatschappelijke vraagstukken
Maatschappelijke vraagstukken die op het bordje van gemeenten liggen, worden steeds vaker opgepakt door bewoners en bewonersinitiatieven. Zo versnellen energiecoöperaties de verduurzaming, nemen zorgcollectieven delen van het zorg- en welzijnswerk over en zorgen tal van andere initiatieven voor de verbinding tussen mensen. Samenwerking tussen gemeenten en bewonersinitiatieven is daarbij essentieel. Het vraagt om andere onderlinge afspraken, waardoor er meer ruimte én duurzame ondersteuning ontstaat voor bewonersinitiatieven en hun vaak meervoudige, maatschappelijke, sociale en culturele impact.
Daarom onderzochten bewonersinitiatieven, gemeenten, fondsen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in Programma SAMEN hoe zij tot nieuwe samenwerkingsvormen kunnen komen. De resultaten werden onlangs tijdens een inspirerende bijeenkomst in Den Haag gepresenteerd. Twee jaar praktijkonderzoek levert belangrijke sleutels op om bestaande, vaak starre systemen en procedures op te schudden en tot nieuwe vormen van samenwerking te komen. De deelnemers adviseren gemeenten om meer te werken vanuit wat er al is en daarbij aan te sluiten: overheidsparticipatie in plaats van burgerparticipatie. Daarnaast is het van belang dat er coalities van samenwerkende bewonersinitiatieven ontstaan als partner van de gemeente.
Meer ruimte dus voor bewonersinitiatieven om hun werk en inzet op hun eigen manier te doen. Dat kan niet alleen tot grotere maatschappelijke impact, maar óók tot aanzienlijke kostenbesparingen leiden. Er kan dan meer voor minder geld, zo blijkt uit het onderzoek. Daarnaast hebben alle deelnemers persoonlijke relaties als cruciaal ervaren. Goede samenwerking ontstaat vooral tussen bewoners en beleidsmakers die met een bredere blik naar maatschappelijke vraagstukken willen kijken en samen de ruimte zoeken voor vernieuwende oplossingen. Je moet er dus echt je nek voor durven uitsteken.
Programma SAMEN is een initiatief van VSBfonds, met medewerking van Stichting DOEN, Oranje Fonds en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het in gang zetten van een systeemverandering was van meet af aan één van de belangrijkste ambities. Fondsen maken deel uit van dat systeem. En dus trekken de deelnemende fondsen ook zelf lering uit twee jaar onderzoeken en ervaren in de praktijk. Zo zijn fondsen de aangewezen pleitbezorgers voor het werk en de maatschappelijk impact van bewonersinitiatieven. Door bovendien aanvraagprocedures te vereenvoudigen én onderling af te stemmen, kunnen fondsen de weg naar donaties en andere vormen van ondersteuning voor bewonersinitiatieven vergemakkelijken. Ook het contact van mens tot mens, en dan met name op regionaal niveau, helpt in het veranderen van de verhoudingen tussen initiatiefnemers, gemeenten en fondsen. We zijn immers gelijkwaardig en streven dezelfde maatschappelijke doelen na. Op die basis zijn we er samen mee aan de slag gegaan in diverse proeftuinen, in onder meer Rotterdam, Den Bosch en Den Haag. We zijn er nog niet. Maar de eerste stappen die in Programma SAMEN zijn gezet zijn veelbelovend!
Bernt Schneiders
Directeur VSBfonds
‘Contact van mens tot mens, met name in de regio, helpt in het veranderen van de verhoudingen tussen initiatiefnemers, gemeenten en fondsen. We zijn immers gelijkwaardig en streven dezelfde maatschappelijke doelen na.’
|
Meer weten? Inspirerende ervaringen van deelnemende bewonersinitiatieven, gemeenten en fondsen én ontdekken? Of zelf gebruik maken van handige tools voor verstevigde samenwerking tussen gemeenten en bewonersinitiatieven? Kijk op programmasamen.nl. |