Betere samenwerking gemeenten en bewonersinitiatieven is sleutel bij aanpak maatschappelijke vraagstukken

De sterke groei van de rol van bewonersinitiatieven bij maatschappelijke vraagstukken vraagt om een ander perspectief op de samenwerking tussen gemeenten en bewonersinitiatieven. In ‘Programma SAMEN!’ onderzochten bewoners, gemeenten, fondsen en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) nieuwe wegen om samen meer mogelijk te maken.

Een groot aantal maatschappelijke vraagstukken die op het terrein van de gemeente liggen, wordt in toenemende mate door bewoners en bewonersinitiatieven ingevuld. Zo versnellen energiecoöperaties de verduurzaming en nemen zorgcollectieven delen van het zorg- en welzijnswerk over. De samenwerking tussen gemeenten en de informele netwerken staat echter nog in de kinderschoenen. De initiatiefnemers van Programma SAMEN stellen dat de ontwikkeling van die samenwerking van belang is en dat de bestendiging van bewonersinitiatieven daarvoor cruciaal is.

Sleutels voor meer samen
Twee jaar praktijkonderzoek leverde een aantal sleutels op. De deelnemers aan het programma adviseren gemeenten om meer te werken vanuit wat er al is en daarbij aan te sluiten: overheidsparticipatie in plaats van burgerparticipatie. Daarnaast is het van belang dat er coalities van samenwerkende bewonersinitiatieven ontstaan als partner van de gemeente. Ook zien de deelnemers grote mogelijkheden in het inzetten van aanbestedingen vanuit de samenleving en minder vanuit de markt. Het programma laat zien waar de samenwerking tot aanzienlijke kostenbesparingen kan leiden. Tenslotte ervoeren alle deelnemers hoe belangrijk persoonlijke contacten zijn.

De betrokken fondsen hebben geleerd dat ze meer de belangen van bewonersinitiatieven kunnen behartigen, door het benadrukken van de belangrijke rol die deze initiatieven hebben in de samenleving. Daarnaast kan winst worden behaald door meer onderlinge samenwerking tussen de fondsen, door het afstemmen van procedures kan het aanvraagproces voor aanvragers vergemakkelijkt worden.

Programma SAMEN levert een aantal concrete instrumenten op die via de website: programmasamen.nl te vinden zijn en kunnen worden gebruikt door initiatieven en gemeenten.

Programma SAMEN is een initiatief VSBfonds, Stichting DOEN, Oranje Fonds en de VNG.