‘Als het goed is heb ik over twee jaar een hbo-diploma én werkervaring’

Ibrahim en Ammar, beiden gevlucht uit Syrië, willen niets liever dan een baan in de technieksector. Daarbij biedt de pilot Leren en Werken, voor statushouders met een technische achtergrond, uitkomst. In een half jaar tijd worden in totaal zeventien studenten klaargestoomd voor een leerwerktraject op hbo-niveau. Het uiteindelijke doel: een duurzame plek op de arbeidsmarkt. ‘Ik wil mijn talent benutten.’

‘Vandaag is een belangrijke dag’, zegt IT-specialist Ammar Alkhatib (30). Het is een woensdagmiddag in oktober en aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven staat een kennismaking tussen studenten en hun mogelijke werkgevers op het punt van beginnen. Ibrahim Alousi (25) geeft toe dat hij nerveus is: ‘Is er een werkgever die mij een kans wil geven? Ik weet het niet. Dat niemand is geboren met alle kennis, vind ik een geruststellende gedachte. Iedereen kan leren.’

Een studie op niveau

In zijn geboortestad Kalamoon, in Syrië, stond Ammar bekend als de jongen die computerproblemen kan oplossen: ‘Ik repareerde al computers en telefoons toen ik 14 jaar was’, zegt hij daarover. ‘In mijn laatste jaar in Syrië programmeerde ik vooral software. Door de oorlog heb ik mijn IT-studie aan de universiteit niet af kunnen maken. Ik ben nu dertig. Hopelijk vind ik snel een passende baan, zodat ik op eigen benen staan en mijn carrière een vervolg kan geven. Ik wil mijn talent benutten.’

Ibrahim studeerde aan het technisch instituut voor Mechanica en Elektrotechniek in de Syrische hoofdstad Damascus. Hij wil het liefst een baan waar hij met zijn handen kan werken. ‘Een vierkant hok is niets voor mij. Ik werk liever aan iets tastbaars, iets wat je kunt aanraken. In Nederland heb ik een reguliere hbo-studie Werktuigbouwkunde geprobeerd, maar dat ging te snel voor mij. De taal vormde een belemmering. Ik was de enige student van niet-Nederlandse afkomst in de klas. Het werkte niet. Ik stopte en besloot me in te schrijven voor een mbo-studie. Nog voor die studie begon wees mijn begeleider bij het UAF me op dit traject. Als het goed is heb ik over twee jaar een hbo-diploma én werkervaring. Voor mij is dit ideaal.’

Win-win-win

Ammar en Ibrahim zijn in september begonnen met de pilot Leren en Werken, een initiatief van het UAF, Fontys Hogeschool en technische werkgevers in de Brainport Regio, financieel gesteund door het VSBfonds. De pilot biedt zeventien technische talenten uitzicht op een duurzame plek op de arbeidsmarkt. Voor iedereen heeft de samenwerking voordelen: werkgevers krijgen de kans om talentvolle technici aan zich te binden, studenten als Ammar en Ibrahim starten optimaal voorbereid aan een studie met uitzicht op een passende baan en voor Fontys Hogeschool en het UAF is het traject een manier om uitval te beperken. Win-win-win.

In een collegezaal legt programmaleider Simone van der Velde van Fontys Hogeschool aan de aanwezige werkgevers (onder meer Philips, NS en Wind Energy Solutions) hoe het traject is opgebouwd. Gedurende een half jaar werken de studenten aan vereiste studievaardigheden en wennen zij aan de Nederlandse onderwijs- en werkcultuur. Onder meer loopbaan- en studieoriëntatie, sollicitatie- en presentatietraining, (vak)taallessen en bedrijfsbezoeken moeten ervoor zorgen dat de studenten soepel doorstromen naar een technische associate degree, een wettelijk erkende hbo-graad. De tweejarige opleiding draait om leren én werken, zodat de studenten na hun opleiding zowel theoretische als praktische kennis hebben.

Een waardevolle investering

Vandaag zetten de studenten een eerste stap met het vinden van een werkervaringsplek, die ze nodig hebben om met een opleiding te kunnen starten. Maar voordat ze in gesprek gaan met werkgevers volgt er een live Q&A met Tijmen Voet en Oktay Dogan van NS. De samenwerking tussen Tijmen en Oktay, kan worden gezien als een best practice zo vertelt Afsaneh Najjar Azari, projectcoordinator vanuit het UAF. De NS gaf Dogan drie jaar geleden een kans. Inmiddels is hij applicatiebeheerder en in het bezit van een vast contract. Dogan werd in oktober zelfs benoemd tot high performer.

Voet, hoofd planning bij NS: ‘De makkelijke weg is om voor iemand te kiezen die goed Nederlands kan, maar ik ben blij dat we niet voor de makkelijke weg zijn gegaan. Verschillende achtergronden en meningen zijn ontzettend waardevol voor een organisatie. Het was de investering meer dan waard.’ Dogan legt desgevraagd uit dat de start best lastig was. ‘Ik moest wennen aan de cultuur en de taal, maar als je je kwaliteiten kunt benutten, krijg je vanzelf vertrouwen. Ik ben goed begeleid en heb inmiddels mijn draai gevonden.’

Zaadjes planten

Tijd voor vragen vanuit de zaal. Wat je moet doen om te slagen in het Nederlandse bedrijfsleven, wil een van de studenten weten. ‘Doorzetten’, zegt Dogan. ‘Er komen momenten dat je het niet meer ziet zitten, maar juist dan moet je niet opgeven. Ik moest echt wennen. Ik was het niet gewend om gewoon bij een leidinggevende binnen te stappen.’ Hoe je ergens binnenkomt, wil Ibrahim weten. Voet: ‘Nederland is echt een netwerkland. Ga langs op open dagen. Creëer een basis en zorg dat je niet bij 0 hoeft te beginnen als je begint met solliciteren. Plant zaadjes.’

Die eerste zaadjes kunnen vandaag geplant worden. Als alle vragen zijn gesteld en de werkgevers zich hebben geïnstalleerd in en rondom de centrale hal, is het aan de studenten om de tips van Voet en Dogan in de praktijk te brengen. Ibrahim en Ammar schuiven aan bij Henk Meeuwissen van CSI Industries, producent van intelligente product handling systemen. Ammar steekt direct van wal en vertelt uitgebreid over zijn werkervaring en interesses. Zodra hij klaar is pakt ook Ibrahim de kans om zichzelf te presenteren. Van der Velde spoort de meer verlegen studenten ondertussen aan om ook op werkgevers af te stappen.

‘Deze jongeren willen iets bereiken’

Volgens Tamara Lavrijsen, aanwezig namens de ART Group, zijn vluchtelingstudenten een interessante groep voor bedrijven die te maken hebben met een personeelstekort. ‘Vluchtelingstudenten hebben in veel gevallen al een studie afgerond of zelfs werkervaring opgedaan. Eenmaal in Nederland ontwikkelen zij zich verder. Wij groeien snel en hebben veel vacatures. Daarom sta ik hier. Ik zoek studenten die met ons mee willen groeien.’

‘Deze jongeren willen iets bereiken’, vult Stefanie van der Ven, HR Project Manager Werkgelegenheidsplan bij Philips, aan. ‘De meesten zijn loyaal, ambitieus en erg gemotiveerd. Welk bedrijf wil die kandidaten nou niet? Er is een enorm tekort aan technisch personeel op elk niveau. Zeker voor studenten die de richting engineering en elektrotechniek volgen, liggen er kansen binnen Philips. We zijn van plan om binnenkort een middag te organiseren, zodat studenten kennis kunnen maken met ons bedrijf.’

 Van der Velde geniet zichtbaar van de ontmoeting tussen werkgevers en hun toekomstige werknemers  ‘Ik zie mensen opbloeien. Studenten die eerst nog verlegen waren, hebben nu goede goede gesprekken. Geweldig toch? Hier word ik nou blij van.’

‘Ik heb veel bedrijven gesproken’, zegt Ammar nadat Van der Ven de middag na twee uur netwerken heeft afgesloten. ‘Het lijkt erop dat er kansen zijn, al wil ik niet te vroeg juichen. Met iemand van NS had ik een leuk gesprek. Hij zei dat hij me gaat connecten met een collega die werkt op de IT-afdeling. Hopelijk gaat dat lukken.’ Ibrahim: ‘De interactie was goed. De werkgevers stonden echt open voor ons. Nu ik beter weet waar kansen op de arbeidsmarkt liggen, kan ik ook een betere studiekeuze maken. Ik twijfel nu tussen Werktuigbouwkunde en Mechatronica.’

Het goede voorbeeld

Annemarijn Boelen, projectleider Beurzen bij VSBfonds, is blij met de stap die de studenten en bedrijven vandaag hebben gezet. ‘De begeleiding van vluchtelingstudenten in Nederland is goed in orde, maar het is lastig om werkgevers mee te krijgen. Ik ken verhalen over voorbeeldige studenten die netjes afstuderen, maar uiteindelijk niet aan het werk komen.’ Om een bijdrage te leveren aan kansen op de arbeidsmarkt voor vluchtelingstudenten ondersteunt het VSBfonds in eerste instantie drie pilots van het UAF, waarin leren en werken op hbo-niveau hand in hand gaan. ‘Het zou zo mooi zijn als we het goede voorbeeld kunnen geven. Door te bewijzen dat het werkt kunnen we meer scholen en werkgevers interesseren voor trajecten die ervoor zorgen dat de kennis en ervaring van deze talentvolle vluchtelingen wordt benut.’

Dit was deel 1 van een reeks verhalen over Ammar en Ibrahim. Gaat ze hen lukken om een baan te vinden waar ze hun talenten kunnen benutten? Houd onze website en social media kanalen in de gaten of schrijf je in voor onze nieuwsbrief voor het antwoord op die vraag. Heb je een vraag voor Ammar en/of Ibrahim? Laat het weten via communicatie@vsbfonds.nl