Nummer 4 - Winter 2024
Project in beeld

Schrijfwerkplaats biedt ruimte aan schrijftalent met migratieachtergrond

Beeld: Sait Gulsen, deelnemer Schrijfwerkplaats Rotterdam tijdens Vergezichtenfestival

De Schrijfwerkplaats - een initiatief van de Nijmeegse literatuurorganisatie Wintertuin - is creatief schrijven voor mensen die Nederlands leren. De deelnemers hebben een vlucht- of migratieachtergrond en volgen het creatieve workshopprogramma naast hun taallessen bij NT2-opleidingen. In een serie workshops gaan zij aan de slag met het schrijven van verhalen, gedichten en columns. Ze werken toe naar een gezamenlijke publicatie en de presentatie van hun werk op bijvoorbeeld (festival)podia, in podcasts en via (digitale) publicaties.

‘De Schrijfwerkplaats bestaat officieel sinds 2018, maar kent zijn oorsprong in een eerder initiatief van schrijfster Marjolein Visser’, vertelt Denise Moura, programmamaker impact bij Wintertuin. ‘Marjolein gaf in AZC’s creatieve workshops aan asielzoekers. Dat idee is uitgegroeid tot een artistiek schrijfprogramma van onze literatuurorganisatie Wintertuin. De workshops vinden nu ook buiten de AZC’s plaats, in openbare bibliotheken. Ze zijn bestemd voor alle mensen met een migratieachtergrond die een NT2-opleiding volgen, of je nu een vluchtverleden hebt of niet. Inmiddels zijn er al vijftien edities geweest in diverse Nederlandse steden en ook al één in Antwerpen. De behoefte van mensen om zich artistiek te uiten in hun nieuwe taal is groot, we hebben zelfs wachtlijsten.’

Zelf en samen artistiek groeien
De serie bestaat uit tien workshops van elk twee uur. ‘Deelnemers zijn onder meer mensen die in hun land van herkomst schrijfprofessional waren’, vervolgt Denise. ‘Denk aan journalisten, schrijvers en taalprofessionals. Maar ook amateurtalenten hebben serieuze interesse voor het makerschap en het schrijven en delen van verhalen in het Nederlands. Het zijn mensen van diverse komaf en met elk hun eigen ervaringen, levensverhalen en perspectieven. Daarom bieden we hen bewust een vertrouwde omgeving waarin zij zelf en samen artistiek kunnen groeien.’

Op weg naar een verhaal, gedicht of column
Onder leiding van een workshopbegeleider bepalen de deelnemers samen de inhoud en thema’s. ‘Op basis daarvan organiseren we ook een masterclass met een gastdocent uit ons literaire netwerk’, vervolgt Denise. ‘Alle deelnemers werken toe naar hun eigen eindproduct. Een verhaal, een gedicht, een column, noem maar op. Die brengen we vervolgens samen in een door ons te publiceren bundel, met ook een professionele foto van de schrijvers.’

Doorstroming naar talentenprogramma
Een deel van de deelnemers gaat vervolgens op weg naar een eigen eindproduct, zoals een boek, publicaties, presentaties op festivals, podcasts, noem maar op. ‘Dat kan onder meer via ons talentenprogramma’, legt Denise uit. ‘Zo ontstaat er een nieuwe generatie schrijvers met een migratieachtergrond. Naast hun verdere artistieke doorontwikkeling helpen we deze talenten ook bij het opbouwen van een nieuw professioneel netwerk. Wintertuin heeft immers goede contacten met onder meer uitgevers, andere jonge schrijvers en makers, literatuurorganisaties, fondsen en festivals. Denk bij dat laatste aan bijvoorbeeld ons eigen Vergezichtenfestival, het Wintertuinfestival en de Nieuwe Types Industriedag. Ook gaan sommige deelnemers aan ons talentenprogramma aan de slag als begeleider of gastdocent van onze workshops.’

‘De deelnemers krijgen door hun artistieke ontwikkeling het zelfvertrouwen om actief mee te doen in hun nieuwe land.’

Belangrijke bijdrage aan onze samenleving
Wat alle deelnemers aan de Schrijfwerkplaats bindt, is volgens Denise de drive om je identiteit vorm te geven in een nieuwe taal. ‘Mensen komen naar Nederland en bouwen hier een nieuw leven op. Een NT2-opleiding is heel praktisch, zodat je je goed kunt redden in het dagelijkse leven en kunt communiceren in je omgeving. De Schrijfwerkplaats is er daarnaast voor hen die de verhalen die ze meebrengen en de vaak verrassende perspectieven die zij op hun nieuwe land hebben, te delen. Het is een belangrijke bijdrage aan onze samenleving en geeft een ander beeld op migratie. Hiermee wordt onze samenleving verrijkt en het stimuleert om anders te kijken en te denken. De deelnemers krijgen door hun artistieke ontwikkeling het zelfvertrouwen om actief mee te doen in hun nieuwe land.'

VSBfonds, veel meer dan een donateur
VSBfonds stelde een meerjarendonatie beschikbaar, vertelt Denise tot slot. ‘Daarmee krijgen wij belangrijke financiële steun voor de Schrijfwerkplaats en de organisatie van het Vergezichtenfestival, een jaarlijks terugkerend evenement vol verhalen uit alle hoeken van de wereld. Ook kunnen we met die steun andere, nieuwe activiteiten ontplooien die daar op aansluiten. Maar VSBfonds is veel meer. Ze zijn een partner waar we mee optrekken. Samen stappen we door alle fasen van onze ontwikkeling. De adviseurs van VSBfonds denken met ons mee én zijn een belangrijke ambassadeur voor De Schrijfwerkplaats. Ze verbinden ons met interessante partijen uit hun landelijke netwerk en delen de kennis en ervaring die ze daarin zelf als fonds opdoen.

Kijk voor meer informatie op wintertuin.nl

Reacties van deelnemers aan de Schrijfwerkplaats

Xiaoru, deelnemer in Arnhem:
‘Dagen, maanden en jaren
Was ik mijn pen vergeten.
Maar nu: er is een pen in mijn hand!
En die wil ik niet meer neerleggen.'

Asif Azim, deelnemer in Utrecht:
‘Schrijven is voor mij iets om gevoelens en gedachten te uiten.
Hoe kan ik beter mijn emoties en gedachten op papier zetten of beschrijven,
zodat iedereen het kan verstaan?’

Balla Qadir, deelnemer in Arnhem:
‘Nederlands is de sleutel van mijn toekomst.
Bij de Schrijfwerkplaats leer ik de nuances van de taal.’

Maritza Serna Rendón, deelnemer in Utrecht:
‘Het leren van een nieuwe taal is meer dan grammatica.
Het is een complexe ervaring.’