‘Wat begon met een klein groepje wildplukkers, is nu een sociale onderneming’
Voedsel plukken in de natuur. Samen maaltijden bereiden. Workshops over het conserveren van in het wild geplukte ingrediënten en de geneeskracht van kruiden uit de natuur. En dan ook nog een wekelijks restaurant in het buurthuis. Wat ooit begon als een klein wildplukinitiatief in Amsterdam, is uitgegroeid tot een bloeiende sociale onderneming: Eigen Krachtvoer. Initiatiefnemer Mark Janssen vertelt over het ontstaan en over de kracht van zelfredzaamheid en eigenwaarde in moeilijke tijden.
Janssen werd als zzp’er vanaf de kredietcrisis in 2008 hard geraakt. Opdrachten vielen weg en in de vrije tijd die ontstond schreef hij een boek over eetbare paddenstoelen in de natuur. ‘Iets waarover ik tijdens vakanties als jong ventje van lokale mensen in Frankrijk en via mijn vader ook al wel het een en ander van wist. Ik groeide tot mijn verbazing uit tot landelijk expert. Ik kwam op radio en tv, gaf lezingen en excursies en boek twee volgde. Maar ik leefde op mijn reserves, kon niet rondkomen en moest uiteindelijk aankloppen bij de Voedselbank. Ik ontmoette Dieuw van ’t Spijker, die alles wist van eetbare planten. En daarmee werd het zaadje voor Eigen Krachtvoer geplant. Want hoe mooi zou het zijn als we met meerdere Voedselbankers zouden gaan wildplukken in en om Amsterdam? We begonnen klein, steeds meer mensen sloten zich aan.’
Samen de natuur in, samen koken
Eetbare paddenstoelen, planten, vruchten, bessen, noten, vissen, oesters, rivierkreeften en ganzeneieren. Je kunt het zo gek niet bedenken of je vindt het volgens Jansen in de natuur. ‘Deelnemers aan onze wildplukwandelingen leren er steeds meer over’, vertelt Janssen enthousiast. ‘Het zijn veelal mensen in armoedesituaties. Het mes snijdt aan meerdere kanten. Je gaat de buitenlucht in, beweegt, ontmoet nieuwe mensen waar je regelmatig mee optrekt, voorziet deels in je eigen voeding, bespaart geld en je krijgt de kick van het steeds weer in de natuur ontdekken van iets dat mooi en eetbaar is. Bovendien heb je niet het gevoel alleen je hand te moeten ophouden. Je steekt je handen uit de mouwen. En dat is goed voor je eigenwaarde en zelfredzaamheid.’
‘Hoe mooi zou het zijn als we met meerdere Voedselbankers zouden gaan wildplukken?’
Waardevolle ontmoetingen
Het samen bereiden en eten van al dat lekkers gebeurde eerst bij Janssen thuis, maar inmiddels in het Huis van de Wijk in de Amsterdamse Pijp. Daar kunnen mensen één keer per week terecht om tegen betaling te dineren of een bezorg- of afhaalmaaltijd te bestellen. ‘Kom proeven, het is echt hoog culinair niveau’, roept Janssen op. ‘Daarnaast organiseren we workshops over bijvoorbeeld het conserveren van overschotten en de geneeskracht van kruiden. Inmiddels zijn er honderd mensen bij ons aangesloten, wekelijks doen zo’n vijftig deelnemers aan onze activiteiten mee. Het zijn mensen met heel verschillende achtergronden. En niet alleen met een krappe portemonnee. Ook mensen die het financieel goed hebben zijn welkom, zij betalen uiteraard wat meer voor hun deelname. Het mooie daarvan is dat mensen die elkaar nooit zouden tegenkomen, nu samen optrekken en elkaar leren kennen. Dat zijn waardevolle ontmoetingen.’
‘We verdienen zoveel mogelijk ons eigen geld, daarnaast hebben we inkomsten uit subsidies en donaties’
Sociale onderneming
Werd er in het begin nog gedraaid op een armoede subsidie, sinds 2019 is Eigen Krachtvoer uitgegroeid tot een sociale onderneming. ‘We verdienen zoveel mogelijk ons eigen geld, daarnaast hebben we inkomsten uit subsidies en donaties’, legt Janssen uit. Sommige fondsen bieden structurele ondersteuning, andere fondsen maken het mogelijk om nieuwe, innovatieve projecten te starten. VSBfonds heeft ons bijvoorbeeld een donatie gegeven voor de cursus ‘Overleven zonder geld’. We hebben vijf coördinatoren voor workshops, excursies, events de keuken en het kantoor. Er gebeuren soms mooie dingen. Er was iemand die als assistente in ons project ging fungeren. Die bleek daar zo goed in dat ze zich inmiddels als zzp’er zichzelf beschikbaar stelt als persoonlijk assistente voor mensen met een hulp- of zorgbehoefte. Wij zijn nu een van haar klanten.’ Of we met Eigen Krachtvoer nog veel groter willen groeien? Nee. De kleinschaligheid maakt dat we elkaar nagenoeg allemaal kennen. Dat je weet hoe het met iemand gaat, wat zijn of haar talent en situatie is en of iemand misschien wat extra hulp of aandacht kan gebruiken. Wel kunnen mensen die een soortgelijk initiatief elders in het land willen starten altijd bij ons terecht voor vragen, ideeën en advies.’
Recept Brandnetelsoep
Mark deelt graag een heerlijk recept voor Brandnetelsoep, klik op de afbeelding om het recept te downloaden.
Meer weten?
Kijk op www.eigenkrachtvoer.nl of op de Facebook-pagina
Gratis diner voor twee!
Weet jij het antwoord op de vraag? Kijk snel op deze pagina en maak kans op een diner voor twee in het weekrestaurant van Eigen Krachtvoer!