‘We twijfelden. Maar we voelden óók de potentie achter de aanvraag.’
Beeldontwerp: Shootmedia
Fotografie: Marieke Kijk in de Vegte en Tryntsje Nauta
Voor adviseurs van VSBfonds is bij het binnenkomen van een donatieaanvraag lang niet altijd klip en klaar of een project past binnen de visie en doelstellingen van het fonds. Dat was in 2019 bijvoorbeeld het geval bij de aanvraag van Gronings Vuur. Aanvrager Gea Smidt en VSBfonds-adviseur Machteld Willemse blikken erop terug. Uiteraard zijn we benieuwd hoe het project er nu voor staat!
‘Ik heb een achtergrond als jurist, kunstenaar en coach’, vertelt Gea, algemeen en artistiek leider van Gronings Vuur. ‘Vijf jaar geleden werd ik door de Provincie Groningen aangesteld als gastconservator en kreeg ik de opdracht een plan te vormen om de cultureel-maatschappelijke infrastructuur in Groningse plattelandsgemeenten te versterken. Ik besloot daarom gesprekken te voeren in die zogenaamde ‘ommelanden’, met een aantal lokale bestuurders, culturele en maatschappelijke organisaties en lokale cultuurmakers. Omdat ik ervan uitga dat juist zij het beste weten wat er nodig is. Hun advies was: werk vooral met de mensen uit de gemeente zelf. Daar zit veel kracht. Dat ben ik gaan doen met het project Gronings Vuur. We hebben in anderhalf jaar tijd in tien gemeenten met lokale cultuurmakers een activiteitenprogramma ontwikkeld en uitgevoerd. We werkten hierbij toe naar een eindpresentatie voor publiek onder leiding van een theaterregisseur. De Rijksuniversiteit Groningen heeft het project geëvalueerd en zo veel waardevolle meningen, ideeën en inzichten opgehaald. Inwoners wilden nadrukkelijk zelf met culturele en maatschappelijke verbinding actief aan de slag en nog een rondje Gronings Vuur. Omdat meer versterking van de infrastructuur nodig bleek. Ik heb toen het initiatief genomen om Gronings Vuur als een meerjarig cultuurproject voor én door inwoners langs de tien verschillende plattelandsgemeenten te laten reizen.’
Van twijfel naar vertrouwen
De aanvraag die in 2019 voor Gronings Vuur binnenkwam, wekte in eerste instanties wat twijfels bij VSBfonds-adviseur Machteld. ‘Het was in oorsprong een klein programma. Met hooguit wat eerste activiteiten met lokale jongeren en een programma dat lokaal werd ontwikkeld met cultuurmakers, zoals Gea zojuist beschreef. Eerlijk gezegd begrepen we het niet zo goed. Voor VSBfonds is het belangrijk dat we helder voor ons zien wat een project behelst. Het proces en de reis naar de beoogde culturele en maatschappelijke doelen zijn voor ons belangrijk. Maar hier leek het in eerste instantie om een forse verkenning te gaan, zonder al te veel concrete activiteiten. We twijfelden. Maar we voelden óók de potentie achter de aanvraag. En dat het project zou kunnen uitgroeien tot veelbelovende culturele activiteiten die voor lokale maatschappelijke verbinding zouden kunnen zorgen. Daarom zijn we met Gea een persoonlijk gesprek aangegaan. De perspectieven die zij voor ogen had, haar drive en haar energie gaven ons tóch het vertrouwen om de start van haar project financieel te ondersteunen.’
Culturele producties door en voor inwoners
Dat het een goede beslissing bleek te zijn, bewijst Gronings Vuur anno 2024. ‘Ik begrijp de twijfels van VSBfonds destijds heel goed’, laat Gea weten. ‘Het is allemaal heel organisch en onderzoekend begonnen. Maar het project draait inmiddels volop. We gaan opnieuw bij de inwoners van de tien plattelandsgemeenten langs. Om concrete verhalen en ideeën samen te brengen. Vanuit die lokale kracht en energie worden nu culturele producties gemaakt door ervaren makers en professionals op het gebied van regie, productie en organisatie. Het zijn stuk voor stuk unieke voorstellingen vol verhalen, dans, zang, muziek, noem maar op. Daarbij wordt zoveel mogelijk geput uit verhalen en ideeën van inwoners en aangesloten op de creativiteit van mensen en verenigingen. De voorstellingen draaien veelal rondom de geschiedenis en het eigen karakter van de gemeente en haken aan op actuele thema’s als leefbaarheid en klimaatverandering. Gronings Vuur reist zo van gemeente naar gemeente, in een traject van vijf jaar.’
‘Cultuur is het onmisbare cement voor de lokale verbinding tussen mensen. Zo dragen ze gezamenlijk verantwoordelijkheid voor de toekomst van de eigen leefomgeving.’
In de gemeente verankeren
Elke productie wordt volgens Gea geëvalueerd. ‘Hoe hebben actieve inwoners het beleefd, hoe heeft het publiek het ervaren? En minstens zo belangrijk: hebben de inwoners ideeën voor volgende culturele producties die de mensen blijven verbinden binnen hun gemeente? Om dat laatste te bewerkstelligen, verankeren wij ook onze aanpak. We werken in elke gemeente samen met een lokale culturele organisatie. En met een lokale aanjager die zich ook in diens rol kan ontwikkelen. Wij kunnen daardoor steeds meer een ondersteunde rol op de achtergrond innemen. De culturele producties, de lokale maatschappelijke impact en het voorbestaan op lange termijn worden daarmee de verantwoordelijkheid van de inwoners zelf. Gronings Vuur zal zo in de provincie blijven branden en dat was bij de start precies het uitgangspunt. Cultuur is namelijk het onmisbare cement voor de lokale verbinding tussen mensen. Zo dragen ze gezamenlijk verantwoordelijkheid voor de toekomst van de eigen leefomgeving.’
Ga gerust in gesprek met VSBfonds
Machteld laat tot slot weten dat Gronings Vuur een sprekend voorbeeld is van een project dat meer vraagt dan alleen een donatieaanvraag op papier. ‘Je kunt altijd jouw idee of droom met ons delen, hoe pril dat ook is. Stel al je vragen, geef een verdiepende uitleg, verduidelijk je drive en motivatie. Wij kunnen in zo’n gesprek nog meer verduidelijken waar VSBfonds voor staat. Waar mogelijk zijn wij er ook om je te ondersteunen. Hoe kun je je plan aanscherpen, vollediger maken? En als je niet bij ons terecht kunt, kunnen we je misschien verwijzen naar andere fondsen die meer aansluiten bij jouw initiatief. Kortom: pak de telefoon, maak een afspraak voor een gesprek. Of boek een van de speeddates die we organiseren om kort en krachtig jouw idee aan ons voor te leggen. We denken met je mee en helpen je graag.’
‘De perspectieven die Gea voor ogen had, haar drive en haar energie gaven ons tóch het vertrouwen om het project te ondersteunen.’
Gronings Vuur wordt mogelijk gemaakt door de Provincie Groningen en het Nationaal Programma Groningen. Overige financiële ondersteuning komt van deelnemende gemeenten, entreegelden die worden betaald voor het bijwonen van de voorstellingen en bijdragen uit lokale, regionale fondsen.
|
Gronings Vuur: hoe komt een lokale voorstelling tot stand? Het zo breed mogelijk ophalen van wat er speelt in de gemeente. Door inwoners met diverse achtergrond een stem te geven.
In 6 maanden tijd wordt een voorstelling ontwikkeld, gemaakt en vertoond aan publiek. |
Meer weten over Gronings Vuur? Kijk op groningsvuur.nl
Een donatieaanvraag doen bij VSBfonds? Ga naar vsbfonds.nl/aanvragen