Openluchtspel ‘De Beabuorstermole en de striid tsjin it wetter…’
Jan Witteveen (33) uit Tjerkwerd had samen met zijn voormalige buurjongen Jan Nota al jarenlang een fascinatie voor de Beabuorstermole: een watermolen die in 1882 in zijn Friese dorp werd gebouwd. Een paar jaar terug smeedden ze het plan voor een unieke locatietheatervoorstelling. Een ‘iepenloftspul’ vanuit een historisch perspectief, op basis van de eerder opgetekende verhalen van voormalig molenaars. Over de eeuwenoude strijd tegen het water. En over hoe je je vandaag de dag verhoudt tot natuur en klimaat in je eigen omgeving. Een evenement waar vele dorpsgenoten voor of achter de schermen een rol vervulden. Waar dorps- en streekgenoten massaal op af kwamen. En waarmee de bestaande verbinding binnen de gemeenschap werd versterkt.
‘Het waren afgelopen zomer twee unieke uitvoeringen met de molen als decor’, blikt Jan terug. ‘Voorstellingen waar we jaren geleden al de basis voor legden, want al ver voor de coronapandemie hadden we dit idee. Er waren de door de Friese schrijver Jouke Hylkema beschreven verhalen van de molenaar, die hij als klein jongetje bezocht. En dat aloude idee van hoe je in het Friese landschap ‘droge voeten’ houdt. Een thema dat actueler dan ooit is, gezien het huidige klimaatvraagstuk. Met name de vraag hoe je kunt leren van het verleden vonden we interessant. En het idee dat we met een openluchtspel de mensen uit het dorp konden verbinden rondom dit thema. Een toneelscript hadden we nog nooit geschreven, maar we zijn het gewoon gaan doen.’
Verbinding en artistieke ontplooiing
De concepttekst werd voorgelegd aan theatermaker Romke Gabe Draaijer, om het verhaal bij te slijpen. En er werd een commissie van dorpsbewoners in het leven geroepen, die de organisatie ter hand nam. ‘Het is een Friese traditie om openluchtspelen te organiseren. Hier was dat al lange tijd niet gebeurd. Tjerkwerd is een actief dorp met een rijk verenigingsleven. Met bijvoorbeeld een muziekvereniging, een biljartvereniging, een fanfare, de Oranjevereniging en een eigen dorpshuis. Maar in ons dorp is het belangrijk om de leefbaarheid op peil te houden en te zorgen dat jong en oud en mensen met uiteenlopende achtergronden, beroepen enzovoort met elkaar verbonden zijn en blijven. Bovendien is een openluchtspel een mooie manier om ook het culturele leven en de artistieke ontplooiing van mensen een boost te geven. Daarin hebben met name regisseur Hillie Altenburg en dirigent Jeanette Valkema een belangrijke rol gespeeld.’
‘Dorpsbewoners met elkaar verbinden, het culturele leven en de artistieke ontplooiing van mensen een boost te geven.’
Enthousiasme, trots en saamhorigheid
Van het zo’n 450 inwoners tellende dorp melden een kleine honderd zich aan als vrijwilliger. ‘Voor het ontwerp van decor en kleding, de levering van materialen, de opbouw van geluid en licht, de catering, de bardiensten, de bewegwijzering noem maar op’, legt Jan uit. ‘Ook de spelers, muzikanten en vertellers kwamen uit het dorp zelf. Naast volwassen mensen stalen ook diverse schoolkinderen de show tijdens de voorstelling, met ‘hun eigen molen’ als levendig decor. Met de donatie van VSBfonds, diverse subsidies en een bijdrage van de gemeente werd het benodigde budget van 25.000 euro gedekt. Op een warme zomermiddag en -avond in juni kwamen in totaal zeshonderd mensen af. Het was een prachtig spektakel. Dorpsbewoners en lokale bedrijven hebben er samen enorm de schouders onder gezet. Dat heeft gezorgd voor gedeeld enthousiasme, trots en een sterke saamhorigheid.’