20Hertz: mimiek, trillingen en licht

Beeld: Erwin Penners

Eerste dansschool voor doven en slechthorenden

Dat dove en slechthorende mensen hun ritmegevoel kunnen laten spreken, op een flitsende manier, bewijzen de dansers van 20Hertz Company. Artistiek leider Sharon Wesseling is zelf slechthorend, maar volgde verschillende dansopleidingen en werd in 2007 wereldkampioen met haar hiphopteam. ‘Ik wil met 20Hertz laten zien dat een gehoorbeschadiging je nooit hoeft tegen te houden. Dans is een universele taal die geen barrières kent.’

Dansgezelschap 20Hertz bestaat nog geen twee jaar, maar stond in 2022 al 22 keer op het podium en werkte mee aan een tv-commercial van T-Mobile. In augustus van dit jaar beleefde hun tweede voorstelling ‘Grondslag’ zijn première. Een unieke, visuele performance voor iedereen, met als basis het mijnverleden in Zuid-Limburg. ‘In de mijnen was het donker, er was veel herrie. Er werd gecommuniceerd met handgebaren en lichtsignalen. Dat sluit aan bij onze wereld. Dit is een spectaculaire show met urban dance, lichteffecten en visuals.’ VSBfonds maakte de show mede mogelijk.

Eigen gezelschap
Nederland telt zo’n 1,5 miljoen mensen met een gehoorbeperking. ‘Maar’, zegt Sharon, ‘in Nederland kun je als doof persoon geen dansles krijgen. Op de dansacademie ben ik onderzoek gaan doen, omdat mijn droom een eigen gezelschap was. Ik kwam dove en slechthorende mensen tegen die wilden dansen. Bij onze eerste workshop in Zuid-Limburg waren vijftien mensen aanwezig. Ook mensen uit nota bene Amsterdam. Dat zegt genoeg over de behoefte.’

Beter in mimiek
'We maken dans mogelijk met de inzet van een tolk, met visuals, licht en trillingen. In ons gezelschap zitten ook horende dansers. Dat is in het begin soms ongemakkelijk, maar het mooie is dat alle dansers van elkaar leren. Horende dansers leren van dove dansers bijvoorbeeld mimiek en expressie. Daar zijn zij beter in. In de show ‘Grondslag’ werken we voor het eerst met visual vernacular, een kunstvorm uit de dovengemeenschap, waarbij objecten en verhalen worden uitgebeeld met gebaren en gezichtsuitdrukkingen.’

Lage tonen
Natuurlijk speelt muziek ook een belangrijke rol in de shows van 20Hertz. Zakelijk leider Floris Mentink is verantwoordelijk voor die muzikale basis. ‘Ik ken Sharon al heel lang’, zegt hij. ‘Ik zat op het conservatorium, zij studeerde aan de dansacademie en zocht iemand die muziek wilde componeren. Die muziek is anders dan gewone dansmuziek. Er zit veel bas in, veel lage tonen. Die trillingen zijn belangrijk voor de dansers. De naam 20Hertz komt daar ook vandaan. 20 hertz is waar het menselijk gehoor voor het eerst geluid gaat waarnemen. Het is de laagste toon die we kunnen horen. Maar voelen kunnen we deze basfrequentie allemaal.’

Vijf euro per les
De ambitieuze initiatiefnemers willen volgend jaar ook de 20Hertz Academy starten, de eerste dansschool voor doven en slechthorenden. ‘Het moet een veilige, vertrouwde en creatieve omgeving zijn waar dansers met een gehoorbeperking zich op hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. Dit doen we samen met hiphopdansschool Cypher HQ in Den Bosch. En in Amsterdam met Stichting Welzijn Doven Amsterdam, hét clubhuis voor doven en slechthorenden.’ Vanaf januari 2024 starten er tweewekelijkse lessen. ‘Niet alle dove mensen hebben een grote beurs’, vertelt Sharon. ‘Veel van hen leven op bijstandsniveau. De Academy moet voor iedereen toegankelijk zijn en de lessen betaalbaar. Voor vijf euro kun je al een les van twee uur volgen. Dat kan onder andere door de bijdragen van VSBfonds.’

Gebarentaal
En waar staat 20Hertz over vijf jaar? ‘Pfoe, ik hoop dat het gewoner wordt dat dove en slechthorende mensen dansen. En dat we in 2025 een mooie grote productie kunnen maken en ook in het buitenland optreden’, zegt Floris, die zelf als horende gebarentaal leerde. Hij is niet de enige. Ook hun contactpersoon bij VSBfonds, regioadviseur Johan van Rooy, volgt een opleiding gebarentaal. Om in gesprek te kunnen met de mensen van 20Hertz én andere initiatiefnemers met een auditieve beperking. Want verbinding is waar uiteindelijk alles om draait.

www.20hertz.nl